Τετάρτη 6 Ιανουαρίου 2010

διάσπαρτα μέλη

Ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία είναι το Όνομα του Ρόδου, από τον Ουμπέρτο Έκο, στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου, ο αφηγητής της ιστορίας, ο Άντσο περιγράφει πως χρόνια μετά από όσα διαδραματίστηκαν στην μονή επιστρέφει και την βρίσκει ερειπωμένη και κατεστραμμένη. Βαδίζοντας στον χώρο που κάποτε έστεκε το οικοδόμημα και η βιβλιοθήκη (μία από τις μεγαλύτερες του χριστιανικού κόσμου) βρίσκει πεταμένα στο χορτάρι, να προεξέχουν απ' το χώμα, μέσα σε κατεστραμμένα ερμάρια κομμάτια βιβλίων, άλλοτε μόνο το εξώφυλλο, άλλοτε μόνο μια σελίδα και άλλοτε ούτε καν αυτά, μόνο λέξεις.. ίσως φράσεις και τις σκιές από αυτά που κάποτε ήτανε εικόνες. Από αυτά τα disiecta membra όπως τα ονομάζει (καθώς είναι μοναχός στον μεσαίωνα) προσπαθεί να βρει τα βιβλία στα οποία ανήκαν, να σχηματίσει μια μικρή βιβλιοθήκη στην θέση της άλλης που χάθηκε, μια βιβλιοθήκη από θραύσματα και αποσπάσματα. Συγχρόνως όμως ψάχνει να βρει και το μήνυμά τους, τί του λένε αυτά τα χωρία; Γυρεύει ένα νόημα, για τον εαυτό του, για όσα συνέβησαν στο παρελθόν στην μονή, για την αφήγηση που αφήνει πίσω του, δεν μοιάζει να καταφέρνει να το βρεί. Το βιβλίο τελειώνει με το στίχο stat rosa pristina nomine, nomina nuda tenemus. To παλαιό ρόδο υπάρχει μόνο ως όνομα, κρατάμε γυμνά ονόματα. Και αφήνει τον αναγνώστη να χαθεί στην αναζήτηση του νοήματος.
Έχω και εγώ μια τέτοια μικρή βιβλιοθήκη από διάσπαρτα μέλη, το βιβλιοθήκη μάλλον είναι υπερβολικό, μια παλιά σχολική μου τσάντα γεμάτη με τετράδια, γράμματα, σημειώσεις, χαρτάκια προερχόμενα από τα πιο απίθανα μέρη γεμάτα με σκέψεις, ιστορίες και ποιήματα από την εποχή της εφηβείας. Το σύνολο μπορεί να θεωρηθεί ως σύνολο μόνο και μόνο γιατί βρίσκεται συγκεντρωμένο στο ίδιο σημείο, κάθε χαρτί είναι διαφορετικό από το άλλο, τίποτα δεν είναι ίδιο και αν διαβάσεις μία σελίδα θα δεις πως αναιρεί την επόμενη ή την προηγούμενη, το μόνο κοινό σημείο είναι ότι είναι όλα απομεινάρια μιας άλλης εποχής. Όταν με πιάνει νοσταλγία και όταν θέλω να ξεφύγω από το σήμερα ανοίγω την τσάντα αυτή και ταξιδεύω στο παρελθόν μου. Προσπαθώ να θυμηθώ πότε έγραψα το κάθε τι και τι αισθανόμουν τότε, να συγκρίνω τις σκέψεις μου και να δω πόσο κοντά ή πόσο μακρυά είμαι. Ναι όλα εκείνα έχουν περάσει, ότι αντιπροσώπευαν εκείνα τα γράμματα, εκείνες οι λέξεις έχει χαθεί, η αναφορά τους δεν υπάρχει. Είναι οι λέξεις όμως γυμνές; μόνο και μόνο επειδή πέρασε ο χρόνος χάθηκε το νόημά τους;

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου